Dziś moim gościem jest doktor Paweł Adam Makowski – doktor nauk teologicznych i nauk społecznych, który odpowie na pytania dotyczące sztuki autoprezentacji oraz savoir-vivre.

Panie Doktorze, co to znaczy, że ktoś jest dobrze wychowany?

To osoba, która potrafi zachować się w określonych sytuacjach według powszechnie przyjętych zasad. Człowiek dobrze wychowany to osoba wykazująca się elementarnymi zasadami dobrego wychowania, zwanymi inaczej kindersztubą, ogładą.

W takim razie co dane maniery świadczą o człowieku? Jak wpływają one na odbiór danego człowieka?

Sposób zachowania się człowieka ma bardzo duży wpływ na jego wizerunek, odbiór przez innych ludzi. Osoba wykazująca się dobrymi manierami co do zasady odbierana jest pozytywnie. Nastawienie innych ludzi do takich osób jest bardziej przychylne. Z kolei człowiek popełniający wiele gaf i niepotrafiący stosownie zachować się w pewnych sytuacjach postrzegany jest zazwyczaj negatywnie.

A gdzie można uczyć się tych ważnych, jak ustaliliśmy, zasad savoir-vivre? Tych zasad i umiejętności?

Podstawowym miejscem, w którym człowiek uczy się zasad savoir-vivre’u jest dom rodzinny lub miejsce, w którym wzrastał. Jeżeli z różnych przyczyn nie mógł nabyć takich umiejętności tam, gdzie się wychowywał, to kolejnym miejscem, które powinno spełniać taką rolę jest szkoła.

Szkoła pełni oczywiście ogromną funkcje edukacyjną wśród młodzieży. Czy uważa Pan więc, że lekcje etykiety powinny być obecne w placówkach oświaty?

Zdecydowanie tak. Powinien to być obowiązkowy przedmiot już na etapie kształcenia podstawowego. Współcześnie wielu młodych ludzi nie zna podstawowych zasad grzecznościowych, nie wspominając już o umiejętnym zachowaniu się w określonej sytuacji.

Jedną z takich sytuacji może być na przykład wystąpienie publiczne lub rozmowa o pracę, podczas której ważny jest kontakt wzrokowy. Dlaczego jest on ważny w komunikacji i jaki powinien on być?

Osoby, które utrzymują kontakt wzrokowy, są z reguły bardziej wiarygodne i autentyczne niż te, które unikają takiego kontaktu. Jednak należy pamiętać, aby kontakt wzrokowy nie polegał na nieustannym „wpatrywaniu się” w drugą osobę, gdyż może to budzić poczucie dyskomfortu u tej osoby.

Jako kobieta nie mogę oczywiście nie zapytać, jak powinien zachowywać się mężczyzna wobec kobiet, aby być dżentelmenem. Czy mógłby Pan podać kilka przykładów?

Przede wszystkim mężczyzna powinien być: uprzejmy, powściągliwy, potrafiący rozmawiać, szarmancki, honorowy i elegancki. Tych sześć cech czyni mężczyznę prawdziwym dżentelmenem. Jeśli chodzi o przykłady to np.: przy schodzeniu ze schodów (jeśli schody są wąskie i strome) mężczyzna schodzi pierwszy, by ewentualnie zapobiec potknięciu się kobiety lub osoby starszej na stopniu. Kolejnym przykładem jest zasada pierwszeństwa wchodzenia do restauracji mężczyzny, która kłóci się z naturalnym odruchem, jakim jest przepuszczanie kobiety przodem. Następnym przykładem jest zasada dotycząca podawania ręki. To kobieta jako pierwsza wyciąga ją do powitania. Ta kwestia nieco inaczej wygląda w kontekście podległości zawodowej, czyli w relacji przełożony – podwładny.

Myślę, że to ważne i cenne zachowania jednak czy nie są już one stereotypowe w dzisiejszych czasach? Czy savoir-vivre nie wychodzi z mody?

Zdecydowanie nie. Zasady savoir-vivre są ponadczasowe i nigdy się nie zdezaktualizują. Warto znać te zasady, aby umieć zachować się w sytuacji, w której ich zastosowanie będzie konieczne. W ten sposób można uniknąć niepotrzebnego dyskomfortu i poważnych wpadek.

A jeśli już mowa o wpadkach, to jakie są największe faux-pas w zachowaniu lub wyglądzie ludzi?

Jednym z najczęściej popełnianych błędów jest nieprzestrzeganie zasady mówienia dzień dobry. Jest ona bardzo prosta: dzień dobry mówi zawsze osoba młodsza starszej, mężczyzna kobiecie a zawsze grzeczniejszy mniej grzecznemu. Podobne błędy można dostrzec w technice i pierwszeństwie podawania dłoni. Powszechnie i często stosowanym błędem jest mówienie smacznego osobom, które spożywają już posiłek. Zasady etykiety przy stole jednoznacznie stwierdzają, że jest to mało eleganckie a nawet niekulturalne.
Jeśli chodzi o zasady dress code’u, to najczęstsze błędy w tym zakresie możemy dostrzec w braku prostoty, minimalizmu, schludności, doboru stroju do figury i osobowości.

Bardzo dziękuję za odpowiedź i za wytłumaczenie nam podstawowych reguł i zasad kultury.

Dziękuję.