W niedzielę 10 września 2023 r. w Markowej koło Łańcuta odbyła się beatyfikacja dziewięcioosobowej rodziny Ulmów, którzy zostali zamordowani przez niemieckich zbrodniarzy w marcu 1944 r. za udzielenie pomocy Żydom. W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele studentów, absolwentów i pracowników Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. 

Od wczesnych godzin porannych oczy Kościoła katolickiego zwrócone były w stronę Markowej na Podkarpaciu, gdzie nieprzebrane tłumy wiernych podążały na miejsce beatyfikacji. Wśród pielgrzymów byli nie tylko Polacy, ale także obcokrajowcy, którzy specjalnie przybyli na tą wyjątkową uroczystość. Wyjątkową, bowiem po raz pierwszy do chwały ołtarzy została wyniesiona cała rodzina – rodzice Józef i Wiktoria Ulmowie wraz z siedmiorgiem dzieci, w tym jednym pod sercem matki. Uroczystość odbyła się w pobliżu Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej w Markowej, gdzie Ulmowie mieszkali i gdzie zostali bestialsko zamordowani ponieważ odważyli się w trudnych wojennych czasach przyjąć pod swój dom osiem osób narodowości żydowskiej.

Mszę świętą poprzedziła sztuka teatralna o Rodzinie Ulmów pt. „Powołani do świętości” przygotowana przez młodzież z ZSEiO w Przemyślu wraz z Diakonią Muzyczną Archidiecezji Przemyskiej.

Mszy św. beatyfikacyjnej przewodniczył delegat papieski ks. kard. Marcello Semeraro, Prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych. Eucharystię koncelebrowało blisko 1000 kapłanów, w tym 80 kardynałów i biskupów z Polski i zagranicy. Wśród gości nie zabrakło najważniejszych osób w państwie, w tym prezydenta Andrzeja Dudy, marszałek sejmu Elżbiety Witek, premiera Mateusza Morawieckiego, a także ministrów, posłów i senatorów, władz samorządowych. Obecny był także m.in. Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich, jak również chargé d’affaires Ambasady Izraela w Polsce Shani Tayar.

Eucharystia sprawowana była w języku łacińskim, natomiast w języku polskim – liturgia słowa oraz niektóre części Mszy św. Na początku liturgii postulator procesu beatyfikacyjnego ks. Witold Burda odczytał krótką biografię rodziny Ulmów. Kolejno odczytany został list apostolski zawierający formułę beatyfikacyjną, a po nim przy śpiewie uroczystego Alleluja odsłonięto obraz błogosławionej rodziny Ulmów. Następnie do prezbiterium w asyście krewnych rodziny Ulmów wprowadzono relikwie nowych błogosławionych.

Podczas homilii ks. kard. Marcello Semeraro podkreślał, że „to miłość jest sercem dzisiejszej uroczystości”, a beatyfikacja rodziny Ulmów ma bardziej aktualne przesłanie, niż kiedykolwiek.

„Chociaż nigdy nie wypowiedziało żadnego słowa, dzisiaj to małe niewinne dziecko, które razem z aniołami  i świętymi w raju wyśpiewuje chwałę Bogu w Trójcy Jedynemu, tutaj na ziemi woła do współczesnego świata, aby przyjął, kochał i chronił życie od chwili poczęcia, aż do naturalnej śmierci, zwłaszcza życie bezbronnych i zepchniętych na margines. Ten niewinny głos chce wstrząsnąć sumieniem społeczeństwa, w którym szerzą się aborcja, eutanazja i pogarda dla życia, postrzeganego jako ciężar a nie dar” – wskazał prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych.

„Zainspirowani przykładem rodziny Ulmów poczujmy się dzisiaj zaproszeni wszyscy do świętości w rodzinie i poprzez rodzinę – odkryjmy jej ogromny potencjał w życiu codziennym zdolny przemieniać umysły i ludzie serca, a w konsekwencji całe społeczeństwa i narody” – podkreślał na zakończenie uroczystości ks. abp Adam Szal, metropolita przemyski.

Z uczestnikami Mszy św. beatyfikacyjnej połączył się Papież Franciszek, który podczas modlitwy Anioł Pański zaapelował, by rodzina Ulmów była dla wszystkich wzorem do naśladowania w czynieniu dobra.

Na zakończenie uroczystości głos zabrał Prezydent RP Andrzej Duda, który wyraził wdzięczność Ojcu Świętemu Franciszkowi za włączenie rodziny Ulmów w poczet błogosławionych Kościoła katolickiego. Przypomniał, że wydarzenie to ma nie tylko charakter religijny, ale również wymiar państwowy.

„Jako prezydent Rzeczypospolitej dziękuję, że w tym niezwykłym akcie beatyfikacji całej rodziny – z podkreśleniem, iż beatyfikacja ta obejmuje właśnie wszystkich jej członków, nie tylko rodziców, dojrzałych przecież i dorosłych, w pełni odpowiedzialnych także za rodzinę, ale także i dzieci, również i te najmłodsze, włącznie z tym jeszcze nienarodzonym – następuje potwierdzenie wyjątkowości i świętości rodziny jako jednostki, a zarazem komórki społecznej, która jest razem, która stanowi jedno i która współdecyduje o swoim losie i o tym, jaka jest”.

„Rodzina Ulmów pomogła swoim żydowskim współobywatelom, mimo że mieli pełną świadomość, iż grozi im za to śmierć” – podkreślił prezydent.

„Cześć i chwała bohaterskiej rodzinie Ulmów i wszystkim, którzy zginęli, pomagając swoim sąsiadom narodowości żydowskiej w czasie II wojny światowej!” – mówił prezydent Andrzej Duda.

Proces beatyfikacyjny rodziny Ulmów trwał od 2003 r. 17 grudnia 2022 r. Ojciec Święty Franciszek zatwierdził dekret o męczeństwie rodziny Józefa i Wiktorii Ulmów i ich siedmiorga dzieci zamordowanych 24 marca 1944 r. przez Niemców za ukrywanie Żydów. Liturgiczne wspomnienie błogosławionej Rodziny Ulmów obchodzone będzie 7 lipca, w dniu zawarcia przez Józefa i Wiktorię sakramentu małżeństwa.

tekst i fot. Katarzyna Mikos